31 okt Stiphout Vooruit 90 jaar – 1935-1945 een moeizame start
Stiphout Vooruit 90 jaar
1935-1945: Een moeizame start
Door Mark Relou
Het seizoen 2024-2025 is al even onderweg. Een gedenkwaardig seizoen, op het einde gloort namelijk een prachtig jubileum voor onze vereniging. Op 4 juli 2025 is het namelijk exact negentig jaar geleden dat opgericht werd: SPORTVERENIGING STIPHOUT-VOORUIT. Inderdaad, met hoofdletters en een streepje, zo is het opgenomen in de statuten en zo staat het geregistreerd bij de Kamer van Koophandel. We willen u als lezer de komende negen maanden meenemen op een reis door de historie. Met anekdotes, interviews, foto’s, verhalen, feiten en statistieken. Elke maand een nieuw verhaal over een decennium uit de historie van Stiphout Vooruit. Vandaag de start: 1935-1945.
Voor de oprichting
Stiphout was tot ver in de vorige eeuw nog een zelfstandige gemeente, met eigen gemeentehuis en een eigen wapen. Het wapen van Stiphout werd op 15 december 1885 verleend door de Hoge Raad van Adel aan de Noord-Brabantse gemeente Stiphout. Op 1 januari 1968 ging Stiphout op in de gemeente Helmond. Het gemeentewapen kwam daardoor te vervallen. Omstreeks 1935 had Stiphout ongeveer 1500 inwoners die vooral in de landbouw of als fabrieksarbeider in Helmond werkten. Gedurende de economische crisis in de jaren 30 werden vele werklozen ingezet bij werkverschaffingsprojecten waarbij de woeste gronden werden ontgonnen. Daaraan hebben we onder meer de Stiphoutse Bossen te danken, want de uitgestrekte heidevelden met vennen werden toen beplant met bomen.
Stiphout was een landelijk gelegen dorp. De naam Stiphout is waarschijnlijk een verbastering van ‘Villa Stilpot’ waarover in de twaalfde eeuw geschreven werd. Vanuit Helmond bereikte je Stiphout via het huidige stadspark de Warande. Door het volgen van de meanderende Goorloop en boerenlandpaden kwam je in het dorp. In het noorden van Stiphout lagen de akkers met daarboven uitstekend de Oude Toren.
De eerste voetbalclub die in Stiphout het levenslicht zag werd opgericht in 1926. Mies van Hoof en Noud Vogels ondernamen een dappere poging, maar pastoor Van Kemenade was het niet eens met de plannen. De vereniging R.I.A. (Rooms In Alles, om zo de geestelijken te paaien) mocht door medewerking van de bisschop in Den Bosch alsnog van start. Al snel werd de naam gewijzigd in RKVV Unitas en werd gespeeld in een rood shirt met groene broek. Ook toen al werd er gespeeld op de locatie Molenven, achter de molen aan de Gerwenseweg.
Door een gebrek aan financiën hield de club geen stand, maar werd nieuw leven ingeblazen rond 1930 onder de naam RKVV Stiphout. Opnieuw werd gespeeld op een plek vlak bij de molen. Nu bestond het clubtenue uit een zwarte broek en blauw-wit geblokt shirt. De club overleefde de financiële crisis in de jaren 30 niet.
Stiphout Vooruit 4 juli 1935
De naam Stiphout Vooruit is geïnspireerd door de naam van voetbalclub Best Vooruit. Dat had te maken met burgemeester Van der Weiden van de gemeente Stiphout (burgemeester van 1923 tot 1957). Die was afkomstig uit Best en kende daar de voetbalclub Best Vooruit. Zo zag op dinsdag 4 juli 1935 voetbalvereniging Stiphout Vooruit het daglicht. In het bondsgebouw te Stiphout (later De Stip) werd daartoe tijdens een vergadering besloten.
De eerste voorzitter was Piet Schenkels, van 1935 tot 1938. Hij werd opgevolgd door Grardje Adriaans van 1938 tot 1944. De eerste wedstrijd werd gespeeld op 20 juli 1935 en meteen gewonnen (!) van PVV II. Destijds heette de krant De Zuidwillemsvaart (‘De Zuid’) en daar stond er een kort verslagje in.
Op 28 juli werd het nieuwe sportpark geopend tegenover de oude fietsenwinkel van Sanders in de Dorpsstraat. Er werd een wedstrijd gespeeld tussen Fanfare De Vooruitgang en het Mannenkoor. Het was die dag ontzettend warm. In de opstellingen bekende Stiphoutse namen als Van Berkel, Van Oorschot, Manders, Van Bree en Vogels.
Tijdens de oorlog
Het bestuur van Stiphout Vooruit kreeg in 1939 een flinke uitdaging voor de kiezen. Voorzitter Adriaans en penningmeester Marinus van Esdonk werden als militair opgeroepen. Gelukkig werd dit opgelost door andere bekende Stiphoutse namen als Van den Boom, Van de Westerlo en Vogels. Tijdens het tienjarig bestaan in 1945 bestond de vereniging uit 85 leden.
Tijdens de oorlogsjaren 1940-1945 werd er wel competitie gespeeld, maar dat verliep vanzelfsprekend uiterst moeizaam. Tegen het einde van de oorlog werden de geallieerden ingekwartierd in Stiphout. De Engelsen vormden een voetbalteam dat in het voorjaar van 1945 twee wedstrijden speelde tegen Stiphout Vooruit. Beide wedstrijden werden verloren door de thuisploeg. De eerste met liefst 14-0, de tweede na intensieve trainingen tussendoor met 3-2. De wedstrijden werden gespeeld ten bate van het Rode Kruis. Ook toen al was Stiphout Vooruit maatschappelijk betrokken!
Volgende maand
In de volgende editie zoomen we in op de naoorlogse jaren, waarin successen worden gevierd met het eerste en tweede elftal. Er worden derby’s gespeeld tegen Mierlo-Hout en de vereniging kreeg meer ‘body’.
Wetenswaardigheden 1935
- Geboortejaar lid van verdienste Marinus Raijmakers
- Turnvereniging HT’35 zag ook het levenslicht
- HVV Helmond speelde de KNVB bekerfinale op 23 juni 1935, na een 0-1 voorsprong verloor het van Feyenoord in stadion Kromme Zandweg te Rotterdam. HVV was toen tweedeklasser.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑Historisch Informatiecentrum Helmond, Arie Jan Stasse en Hans Vogels, in Gens Nostra, mei 2007
- https://www.wandelzoekpagina.nl/wandeling/groeten-uit-villa-stilpot/18616/#omschrijvingtab
- https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMRHCE01:000059253:mpeg21:p004
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Stiphout
- 50 jaar Stiphout Vooruit, Martin van de Kimmenade, 1985